|
"Książek, które chcemy, by były
czytane przez dzieci, nie należy zalecać,
lecz chwalić w ich obecności"
Georg Christoph Lichtenberg
ZABAWY LITERACKIE Z TUWIMEM
PLAN PRACY ZAJĘĆ DODATKOWYCH Z ZAKRESU EDUKACJI LITERACKIEJ „ŚWIAT LITERATURY DZIECIĘCEJ”
Plan opracowały:
mgr Anna Rozmus-Żuk
mgr Joanna Niedźwiecka-Cybulak
Wprowadzenie
Wiek przedszkolny jest dla dziecka najwłaściwszym okresem, by ukształtować w nim pożądane nawyki i postawy. Czytając dzieciom zaraża się je ciekawością świata i głodem wiedzy, ćwiczy koncentrację, pamięć. Dziecko uczy się nie tylko słuchać, ale również myśleć. Poszerza się zasób jego słownictwa i jakość wypowiedzi. Głośne czytanie ma wiele zalet: rozwija język i wyobraźnię, uczy myślenia; buduje i umacnia więzi pomiędzy rodzicami, nauczycielami i dziećmi; zapewnia emocjonalny rozwój; pomaga w wychowaniu; ułatwia naukę; kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy na całe życie.
Dzieci słuchając utworów literackich, włączają się w akcję całym sercem i sobą, wnikają w świat bajki. Ich wyobraźnia pracuje bardzo intensywnie. Dziecko w tym wieku nie rozumie jeszcze pojęć abstrakcyjnych, ale właśnie za pomocą bajek i baśni, wierszy można mu je wyjaśnić. Ponadto przybliżają one dziecku wartości etyczne – bohater, aby osiągnąć cel, powinien być mądry i szlachetny, musi zmierzyć się z wieloma przeciwnościami, a także dokonywać wyborów i oprzeć się pokusom, które na niego czyhają.
Charakterystyka planu
Założeniem planu jest uatrakcyjnienie zajęć z dziećmi, dostarczenie wielu przeżyć emocjonalnych, rozwój umiejętności językowych a jednocześnie wniesienie radości i uśmiechu w ich twórczą działalność.
Plan adresowany jest do dzieci 4,5-letnich. Ich udział w proponowanych formach pracy jest dobrowolny, zgodny z możliwościami i zainteresowaniami. Odbywać się będzie w ramach zajęć dodatkowych, raz w tygodniu
w godzinach popołudniowych.
Zaplanowane treści stwarzają warunki do publicznych wystąpień poprzez prezentowanie własnych możliwości recytatorskich bądź aktorskich w czasie uroczystości okolicznościowych, konkursów i innych wydarzeń kulturalnych w środowisku przedszkolnym oraz pozaprzedszkolnym.
Czytanie, opowiadanie, recytacja, wysłuchiwanie nagrań CD, oglądanie teatrzyków i inscenizacja utworu są metodami zapoznania z treścią tekstu literackiego. Powiązane z analizą i interpretacją skłaniają do działania, oddziałują na sferę doznań i przeżyć dzieci.
Zaletą planu jest możliwość zastosowania różnorodnych form pracy z dziećmi. Jedną z możliwości jest przekazywanie treści wybranych utworów, jako zabawy inscenizowanej. Inscenizacje utworów literackich wzbogacają przeżycia dzieci poprzez wiązanie słowa z działaniem. Sposób odtwarzania treści przez dzieci jest zróżnicowany w zależności od ich wieku. Inscenizowanie utworów literatury dziecięcej posiada duże wartości wychowawcze. Główne z nich to przede wszystkim zdobywanie umiejętności analizowania treści utworu: wyodrębnianie poszczególnych scen, charakteryzowanie bohaterów, określanie nastroju i miejsca akcji, ponadto rozwijanie pamięci logicznej i wyobraźni twórczej oraz kształcenie wyrazistej mowy w toku naśladowania odtwarzanych postaci i umiejętności naśladowania odtwarzanych postaci i umiejętności naśladowania ich stanów emocjonalnych: radości, smutku, strachu lub grozy. Inscenizacja utworów przez dzieci wpływa także pozytywnie na nabieranie śmiałości, pewności siebie, wiary we własne możliwości oraz na nabywanie umiejętności współdziałania społecznego. W toku przygotowywania inscenizacji dzieci uczą się organizować pracę zespołową, rozumieć wartości zbiorowego wysiłku.
Niezwykły świat literatury mobilizuje dzieci także do twórczości plastycznej poprzez którą uzewnętrzniają swoje przeżycia i doświadczenia. Najpopularniejszą formą wyrażania przeżyć jest ilustracja do usłyszanego utworu.
W trakcie realizacji planu pragniemy stworzyć dzieciom możliwość wyrażania swoich uczuć poprzez zmianę lub rozwinięcie zakończenia. Ćwiczenia przeprowadzone w formie zabawy pobudzą kreatywność dziecka, wpłyną na rozwój myślenia przyczynowo-skutkowego oraz logicznego pojmowania świata.
Wybierając utwory literackie z myślą o dzieciach starałyśmy się pamiętać o tym, aby miały zwartą akcję, dużo dialogów, jasną kompozycję, wyraziste sylwetki bohaterów, walory wychowawcze i literackie. Takie kryteria doskonale spełniają utwory Juliana Tuwima. Jest on mistrzem w dziedzinie humoru dziecięcego, jego „figlarne wierszyki (…) bawią się przede wszystkim słowami, stawiając świat na opak”. Dobierając literaturę dla przedszkolaków pamiętałyśmy o tym, że dzieci lubią się śmiać. Dlatego tak chętnie słuchają humorystycznych utworów Juliana Tuwima. Uśmiech, dowcip, właściwie pojęta satyra, pogłębiają odbiór utworu literackiego, mogą stanowić cenną pomoc w pracy wychowawczej. Ponadto mali czytelnicy mają niezwykłą wrażliwość językową.
Humorystyczne utwory mogą bawić małych i dorosłych odbiorców. Wspólne czytanie staje się dla dzieci okazją do ćwiczenia dowcipu, skojarzeń myśli i słów. Może również przyczynić się do wyrabiania w dzieciach poczucia humoru, cechy pozwalającej zachować pogodę ducha w wielu trudnych sytuacjach.
W utworach Tuwima zazwyczaj główny bohater nieświadomy jest swoich wad i ułomności, co więcej przekonany jest wręcz, iż posiada cechy zupełnie odwrotne. Utwory te stają się narzędziem nauki dziecka przez zabawę
i śmiech. Afirmują dziecięcą wyobraźnię, unikając zarazem natrętnej dydaktyki, która jeśli się pojawia, to występuje w delikatnej formie.
Niniejszy plan przyczyni się do harmonijnego rozwoju oraz wspierania osobowości dzieci, umożliwi prawidłową adaptację i socjalizację w przedszkolu, poszerzy zakres uczuć i przeżyć, nauczy skuteczności działania i umożliwi zaspokojenie naturalnej potrzeby ekspresji naszych wychowanków.
Osoby prowadzące zajęcia
nauczycielki: Anna Rozmus-Żuk, Joanna Niedźwiecka-Cybulak
Cel główny: Uatrakcyjnienie zajęć z dziećmi poprzez dostarczenie przeżyć emocjonalnych, rozwój umiejętności językowych a jednocześnie wniesienie radości i uśmiechu w twórczą działalność dzieci
Cele szczegółowe:
- Wzbudzanie zainteresowań otaczającą rzeczywistością
- Pobudzanie wyobraźni
- Rozwijanie logicznego myślenia
- Wyrabianie umiejętności rozwiązywania konfliktów
- Kształtowanie umiejętności współżycia i współdziałania w zespole
- Budzenie radości ze wspólnej pracy i zabawy
- Próby określenia cech charakteru swojego i innych
- Uwrażliwienie na potrzeby, przeżycia innych
- Przybliżanie klasyki literackiej
- Zbudowanie więzi między dorosłym i dzieckiem
- Emocjonalny rozwój dziecka
- Rozwijanie języka, pamięci i wyobraźni
- Kształcenie myślenia i koncentracji
- Wzmacnianie poczucia własnej wartości dziecka
- Poznanie wartości moralnych
- Zapobieganie uzależnieniu od telewizji i komputerów
- Kształtowanie nawyku czytania i zdobywania wiedzy na całe życie
- Wyrabianie poczucia własnej wartości i tożsamości
- Wyrabianie krytycyzmu
- Rozwijanie pamięci poprzez:
- uczenie się krótkich wierszyków, rymowanek, wyliczanek
- tworzenie ilustracji do poznanych utworów
- omawianie historyjek obrazkowych, próby tworzenia opowiadań własnych
Sposoby realizacji
- Słuchanie baśni, bajek, wierszy czytanych przez nauczycielki
- Słuchanie nagrań cd oraz słuchowisk dla dzieci
- Oglądanie przez dzieci teatrzyków, inscenizacji
- Rozmowy z dziećmi nt. najważniejszych wątków utworów, postępowania bohaterów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach, pokonywania przeszkód
- Inscenizowanie przez dzieci wybranych utworów, zabawy dramowe (ewentualne zmiany zakończenia, dodawanie wątków, kontynuowanie losów bohaterów wg. pomysłu dzieci),
- Wyrażanie emocji, przeżyć dzieci poprzez twórczość plastyczną(np. malowanie, rysowanie, wykonywanie elementów stroju, scenografii, masek do inscenizacji),
- Wykonywanie prostych kukiełek,
- Przygotowanie i udział w inscenizacji utworu literackiego dla kolegów lub rodziców,
- Wykonanie ilustracji do ulubionych baśni
- Organizowanie zgaduj-zgaduli w formie zabawowej na temat znajomości treści znanych utworów, ich bohaterów
- Włączenie rodziców w realizację planu poprzez wspólne gromadzenie rekwizytów i zbiorów literatury dotyczących planu (wybranej literatury)
Przewidywane osiągnięcia dzieci
Oczekujemy, że zajęcia prowadzone w ramach programu edukacji literackiej pt. ,,Zabawy literackie z Tuwimem” pomogą dzieciom:
- Wkroczyć w świat literatury dziecięcej
- Rozwinąć ich wyobraźnię i słownictwo a także pobudzą je do twórczej zabawy
- Rozbudzić potrzebę częstego kontaktu z książką
- Poznać wzorce pięknej polskiej mowy
- Poznać szeroko rozumiany świata i oswoić się z jego różnorodnością
- Nauczyć się tolerancji
- Wykształci odporność emocjonalną
- Skutecznie pokonywać trudności występujące w konkretnych sytuacjach życiowych
- Nauczyć się antycypacji własnych działań
- Wykształci realną , pozytywną samoocenę
- Poznać i rozwinąć własne możliwości twórcze, wyobraźnię, pomysłowość, refleksyjność
- Poznać i doświadczyć różnorodnych sposobów komunikowania się z ludźmi ii zdobywania informacji w sposób werbalny i niewerbalny
- Doświadczyć sposobów wyrażania i rozpoznawania emocji własnych i innych ludzi
- Doświadczyć samodzielności i skuteczności działania
- Nauczyć się działać w zespole
- Być aktywnym i otwartym w stosunku do ludzi i świata
Ewaluacja
W czasie realizacji treści i zadań zaplanowano sprawdzenie stopnia osiągania założonych celów. Służyć temu będzie obserwacja zachowań dzieci.
|
Grupa V ,,Motyle" dnia 04.02.2016 bawiła się podczas 
