Scenariusz zajęć z zakresu edukacji matematycznej prowadzonych w grupie dzieci 5 – 6 letnich

Opracowanie i prowadzenie: mgr Małgorzata Jabłońska

Temat: Matematyka jest ciekawa – kształtowanie umiejętności dodawania i odejmowania od manipulowania przedmiotami przez rachowania na palcach i innych zbiorach zastępczych.                  

Cele główne:

• Kształcenie umiejętności dodawania i odejmowania.
• Rozwijanie umiejętności posługiwania się liczebnikami głównymi i porządkowymi w zakresie dostępnym dziecku.
• Kojarzenie liczby elementów z jej zapisem graficznym – cyfrą.
• Kształcenie umiejętności liczenia obiektów niewidocznych i określanie ich liczby.
• Przypomnienie i utrwalenie poznanych liter.

Cele operacyjne (dziecko):

• Zna cyfry i liczby, potrafi je umiejętnie stosować.
• Kojarzy liczbę elementów z zapisem graficznym – cyfrą.
• Dodaje i odejmuje przedmioty ustalając ich liczbę.
• Liczy obiekty niewidoczne (dźwięki) i określa ich liczbę.
• Umiejętnie posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi w zakresie mu dostępnym.
• Potrafi rozpoznać cyfry i litery i odczytywać je.
• Wykorzystuje swoją wiedzę w praktyce.
• Współdziała i wymienia informacje.

Obszary podstawy programowej:

Ob. 1 Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych.

Ob. 4 Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.

Ob. 13 Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.

Ob. 14 Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.

Treści programowe:

• Stwarzanie warunków do liczenia w różnych zabawach, ćwiczeniach, codziennych sytuacjach.
• Liczenie obiektów niewidocznych (np. dźwięków) i określanie ich liczby.
• Posługiwanie się liczbami w aspekcie kardynalnym i porządkowym.
• Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie 10.
• Poznanie cyfr: od 0 do 9 i liczby 10.
• Czytanie poznanych liter: małych i wielkich, drukowanych i pisanych.
• Uczestniczenie w zabawach i zajęciach integrujących grupę.
• Przekazywanie informacji za pomocą komunikatów werbalnego i niewerbalnego.

Formy aktywności dziecięcej:

• językowa, ruchowa, matematyczna, plastyczna

Formy organizacyjne:

• praca z całą grupą, praca indywidualna

Metody: elementy metody E. Gruszczyk – Kolczyńskiej, ćwiczenia kinezjologii Dennisona, pedagogika zabawy, stawianie zadań do wykonania, działanie, pokaz, objaśnienia, instrukcja.

Środki dydaktyczne: chusta animacyjna, duża obręcz, kółka od sersa, groch, koperty z cyframi 1- 9 dla każdego dziecka, kubek, kolorowe guziki, klamerki do bielizny, trójkąt, magnetofon, płyta CD, sylwety motyla, treść zagadek, kostki do gry, karton ze słoneczkiem i chmurką, farba plakatowa

Przebieg zajęcia:

1. „Pozdrowienia” – zabawa z chustą animacyjną. Dzieci trzymają chustę, podnoszą ją      i opuszczają witając się okrzykiem „Hej”.
2. „Witamy swoje palce” – N. mówi rymowankę, a dzieci realizują jej treść

   Kciuki gotowe? Tak! – pięść zaciśnięta, wystawiony kciuk 
   Wskazujące gotowe? Tak! – wystawiony drugi palec
   Środkowe gotowe? Tak! – wystawiony trzeci palec
   Serdeczne gotowe? Tak! – wystawiony czwarty palec 
   Małe gotowe? Tak! – wystawiony piąty palec 
   Wszystkie palce gotowe? Tak!
   Schowajcie się za głowę! – schowanie dłoni za głowę 

   Następnie dzieci przeliczają swoje palce poprzez dotyk o policzek z jednoczesnym nazywaniem ich. Określenie ile palców razem jest w obu dłoniach.

1. „Słyszę i liczę” – ćwiczenia liczbowe, odtwarzanie zasłyszanych dźwięków. N. wrzuca do kubka określoną liczbę guzików w takim tempie, aby dzieci mogły je policzyć. Następnie układają przed sobą tyle samo guzików podpisując je odpowiednią cyfrą. W celu sprawdzenia dzieci wysypują z kubka liczmany i liczą.  Kto miał tyle samo, dobrze wykonał zadanie.
   N. uderza w metalowy trójkąt, a dzieci odtwarzają dźwięki za pomocą liczmanów, odpowiednio je podpisując. Przy kolejnym powtórzeniu zabawy N. uderza w trójkąt, a dzieci podskakują tyle razy ile dźwięków słyszą.
2. „Głodne gołębie” – zabawa ruchowo – matematyczna. Dzieci maszerują po kole, otrzymując od N. kółka od sersa. Gdy wszystkie mają obręcze odwracają się do środka koła kładąc je przed sobą, to są gniazda. Na środku sali w środku obręczy wysypany jest groch. Gdy gra muzyka „dzieci – gołębie” biegają po sali, na przerwę w muzyce podbiegają do dużej obręczy biorą jedno ziarno grochu i zanoszą do swojego gniazda (kółko od sersa). Dziecko ma uzbierać 9 ziaren grochu – przelicza groch i układa z niego cyfrę 9.
3. „Dodajemy i odejmujemy” – dzieci otrzymują 10 klamerek, manipulują nimi – dodają i odejmują, ustalając wynik działania.
4. „Matematyczne zagadki” – dzieci siedzą w półkolu, N. rozkłada sylwety motyla oznaczone cyframi od 1 do 9, z drugiej strony napisana jest zagadka. Wybrane dziecko wyrzuca kostkę, przelicza liczbę oczek i podaje N. chmurkę z odpowiednią cyfrą. N. odczytuje zagadkę, dzieci podają odpowiedzi. Następnie dzieci rzucają dwiema kostkami, dodają oczka i przeliczają i podają chmurkę z odpowiednią cyfrą, rozwiązują zagadki podane przez N.
   1) Jak nazywa się duży palec u dłoni?
   2) Wymień dwa pojazdy posiadające tylko dwa koła?
   3) Którą dłoń podajemy na powitanie?
   4) Ile palców u obu dłoni ma człowiek?
   5) Ile dzieci dostanie jabłko jeżeli w koszyku jest ich 6?
   6) Jak nazywa się figura geometryczna, która ma wszystkie boki równe?
   7) Która z tych liczb jest większa 5 czy 3?
   8) Ile to jest razem 3 i 3?
   9) Ile boków ma trójkąt?

1. „Kapturek myśliciela” – ćwiczenie kinezjologii Dennisona poprawiające koncentrację. Dziecko chwyta małżowinę uszną kciuki, palcem wskazującym i środkowym, masuje delikatnie dwa, trzy razy do góry, odwraca głowę w lewo, następnie w prawo i wykonuje taki sam masaż.
2. Praca indywidualna dostosowana do możliwości dzieci – dzieci otrzymują karty pracy z poznanymi literami i cyframi oraz obrazkami i cyframi, mają policzyć litery, elementy, określić ich liczbę kolorując kwadrat z odpowiednią cyfrą. Poprawnie wykonane zadanie nagradzane jest uśmiechniętą buzią.
3. Ewaluacja – obserwacja, poprawność wykonania pracy indywidualnej.  „Słoneczko i chmurka” – dziecko zaznacza odcisk kciuka namoczonego w farbie pod słoneczkiem jeżeli zajęcie mu się podobało i jest zadowolone ze swojej pracy, a pod chmurką jeżeli nie.
4. Zakończenie.